در هر زمان و هر جامعه ای، افرادی هستند که سعی در کسب منافع از طریق تقلب و تخلف دارند. توسعه فناوری های دیجیتال به همان اندازه که برای عموم مردم راهگشا و مفید بوده، امکانات را برای متقلبین و متخلفین هم فراهم کرده است.

اما قبل از پاسخ به این سوال که fraud detection چیست، باید پاسخ این سوال را بررسی کرد: «منظور از تقلب و تخلف چیست؟»

بر اساس آمارهای منتشر شده، همیشه بخشی از درآمد صنایع مختلف از جمله بانک و بیمه به دلیل تقلب و تخلف به هدر رفته است. در واقع منظور از تقلب و تخلف، به دست آوردن یا از بین بردن دارایی یا خدمات و همچنین اجتناب از پرداخت هزینه است.

این نوع فعالیت های متقلبانه صرفا به صنایع خاصی همچون بانک و بیمه محدود نمی شود. از طرفی انجام چنین کارهایی می تواند از سوی یک شخص، گروه یا سازمان انجام شود.

برای مثال می توان به دستکاری صورت حساب پزشکی و گزارشات بیمه ای، تخلف در مبادلات بانکی و ارزی بخصوص از طریق کارت های اعتباری، انجام اقدامات مجرمانه در معاملات بورس و … اشاره کرد.

حالا که با تعریف تقلب و تخلف آشنا شدیم، نوبت به بررسی پاسخ این سوال است: « fraud detection چیست؟»

منظور از کشف تخلف و تقلب، هر اقدامی است که پس از شناسایی اقدام متخلفانه، برای مقابله و پیشگیری از وقوع مجدد آن انجام می شود. این اقدامات در گذشته توسط انسان انجام می شد که طبیعتاً خالی از اشکال هم نبود.

به واسطه توسعه فناوری هایی از جمله هوش مصنوعی، کشف تخلف و تقلب شکل تازه ای به خود گرفت؛ به طوری که امروزه از مدل های مختلف این فناوری جهت تحلیل داده ها و شناسایی اقدامات مجرمانه استفاده می شود. در ادامه این مدل ها را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

شناسایی بر اساس اصول و قواعد تعیین شده (Rule-Based Fraud Detection)

در این روش، کسب و کار متناسب با مدل فعالیت خود، قوانینی را در نظر می گیرد. در صورت زیر پا گذاشته شدن این قوانین توسط کاربر، او به عنوان متخلف شناسایی می شود. این قوانین می توانند نحوه عمل متفاوتی در کشف متخلف و متقلب داشته باشند. در ادامه به بررسی ۴ مدل آن خواهیم پرداخت.