نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ - فرمول محاسبه ROI

نرخ بازگشت سرمایه

نرخ بازگشت سرمایه چیست؟ صاحبان کسب و کار یا افرادی که روی یک ایده سرمایه گذاری کرده اند، برای هر ریالی که خرج می کنند، حساب و کتابی دارند و به اصطلاح «دو دوتا، چهارتا» می کنند. آن ها می خواهند در ازای این هزینه ها، سود مشخصی کسب کنند. پس تیم ها و نفرات مختلفی که در سازمان ها کار می کنند نیز باید چنین نگاهی داشته باشند. در این راستا، ابزارها و اصطلاحات مختلفی وجود دارد. یکی از آن ها، نرخ بازگشت سرمایه یا roi است.

اما roi چیست؟ در یک تعریف خیلی ساده، نرخ بازگشت سرمایه یعنی در ازای هر هزینه ای که برای کار تبلیغات و بازاریابی می کنیم، چقدر درآمد داشته ایم و سود حاصل از آن چه اندازه بوده است. برای محاسبه ROI فرمول و روش های محاسباتی خاصی وجود دارد که استفاده از آن خیلی سخت نیست.

اگر در پوزیشن شغلی خاصی در تیم تبلیغات و مارکتینگ شرکت ها حضور دارید، باید بتوانید کمپین های خود را طوری برنامه ریزی کنید که بازگشت سرمایه قابل قبولی داشته باشند. برای رسیدن به این هدف، این مطلب به شما کمک می کند تا اطلاعات بیشتری در مورد نرخ بازگشت پیدا کنید. پس حتما تا پایان همراه ما باشید.

فهرست مطالب

نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

نرخ بازگشت سرمایه یا Return on Investment که به عنوان ROI هم شناخته می شود، نسبت سود کسب شده در ازای سرمایه گذاری اولیه است که به صورت درصد بیان می شود. این سرمایه گذاری در کار تبلیغات و مارکتینگ، همان هزینه های انجام شده برای کمپین است. نرخ بازگشت سرمایه یکی از ملاک هایی است که موفقیت انواع کمپین های دیجیتال مارکتینگ را نشان می دهد. حتی ممکن است در مواردی، کل موفقیت کمپین روی این نرخ سنجیده شود.

البته گاهی سود کسب شده از یک کمپین، مالی و مادی نیست. حتما کمپین های تبلیغاتی را دیده اید که صرفا برای افزایش آگاهی از برند یا برندسازی اجرا می شوند. در این شرایط، محاسبه ROI سخت تر می شود و نمی توان آن را به عنوان تنها ملاک سنجش موفقیت کمپین در نظر گرفت.

نکته بعد این که Return on Investment فقط برای کار تبلیغات و بازاریابی استفاده نمی شود. احتمالا اگر در زمینه سرمایه گذاری فعالیت داشته اید، با این شاخص آشنا هستید. به طور کلی، هرجا که نیاز باشد نسبت سود کسب شده (سود خالص) به هزینه ها یا سرمایه اولیه محاسبه شود، ROI مورد استفاده قرار می گیرد.

ROI چه کاربردی دارد؟

تا اینجا، متوجه شدیم که ROI تا حدود زیادی موفقیت یک کمپین را برای ما مشخص می کند. این موفقیت در کمپین های مختلف، به شیوه های گوناگونی تعبیر می شود. احتمالا حالت ساده و ابتدایی آن، اندازه گیری میزان سودآوری یک کمپین است. اما کاربرد نرخ بازگشت سرمایه به همین جا ختم نمی شود.

نمونه دیگری از کاربردهای این فرمول، محاسبه میزان فروش و سودآوری هر یک از محصولات و خدمات است. برای آماده کردن هر محصول یا خدمت، روند خاصی طی می شود و هزینه ای پرداخت می گردد. بعد از فروش آن، درآمدی برای کسب و کار ایجاد خواهد شد. حالا با محاسبه roi برای این محصول خاص، می توان متوجه شد که آیا ادامه تولید آن به صرفه است یا نه.

این روند در موارد مشابه مثل راه اندازی شعبه جدید برای کسب و کار، ورود به بازارهای تازه، استفاده از روش های مختلف بازاریابی و تبلیغات و … هم قابل استفاده است. این فرمول با وجود سادگی، نتایج بسیار مهم و با ارزشی را در اختیار صاحبان کسب و کار و سرمایه گذاران می گذارد. حالا که با تعریف نرخ بازگشت سرمایه و کاربرد آن آشنا شدیم، بیایید تا در ادامه، فرمول آن را در یک نمونه واقعی بررسی کنیم.

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه با مثال

ROI

در بخش های قبل، تا حدودی روش محاسبه نرخ بازگشت سرمایه را بررسی کردیم. اما به طور دقیق تر، برای محاسبه ROI ابتدا باید درآمد حاصل از کمپین تبلیغاتی یا فعالیت انواع مدل های بازاریابی دیجیتال را محاسبه کرد. در مرحله بعد، میزان هزینه انجام شده را از عدد درآمدها کم می کنیم تا سود خالص به دست بیاید. در نهایت، با تقسیم سود خالص بر هزینه های اولیه و ضرب کردن عدد حاصل در ۱۰۰، نرخ بازگشت سرمایه به صورت درصدی مشخص می شود.

خلاصه این توضیحات را می توان در این فرمول مشاهده کرد:

فرمول نرخ بازگشت سرمایه

برای آن که با کاربرد این فرمول در پروژه های عملی و نحوه استفاده از آن آشنایی بیشتری داشته باشیم، بیایید تا یک مثال را بررسی کنیم.

فرض کنید فروشگاه آنلاینی که در زمینه فروش لپتاپ فعالیت دارد، به مناسبت بلک فرایدی، کمپین فروشی را آماده کرده است. برای رسیدن به این مرحله، هزینه های مختلفی انجام می شود. قبل از هر چیز، زیرساخت اولیه این کمپین آماده خواهد شد؛ مواردی همچون پرسونای مخاطب، پیام اصلی کمپین، هدف اجرای آن، کانال های مورد نظر برای اجرا و … .

پس از آن، نوبت به طراحی بخش های مختلف کمپین می رسد. در این مرحله، تصاویر، ویدئوها و طراحی های گرافیکی آماده می شوند. همچنین پیام اصلی ولی خام کمپین، توسط یک کپی رایتر حرفه ای شکل بهتری به خود می گیرد. در نهایت، کانال های مختلف مثل تبلیغات کلیکی گوگل، اینفلوئنسر مارکتینگ، تبلیغات نمایشی و … انتخاب شده و کمپین مناسبتی فروشگاه آنلاین اجرا خواهد شد.

تمام این فعالیت ها، هزینه ای برای تیم مارکتینگ ایجاد می کند. بعد از اجرا شدن کمپین تبلیغاتی، درآمدها محاسبه خواهند شد. حتی ممکن است برای کار دقیق تر و رسیدن به اطلاعاتی با جزئیات بیشتر، داده های ورودی کمپین با ابزارهای مختلف مثل سرچ کنسول، گوگل آنالیتیکس و انواع هیت مپ رصد شوند. این کار معمولا در کمپین های حرفه ای انجام می شود.

زمانی که از بازه زمانی اجرای کمپین در بلک فرایدی عبور کردیم، نوبت به محاسبه ROI می رسد. در گام اول، سود خالص را محاسبه کرده و بعد، آن را بر مقدار هزینه های انجام شده تقسیم می کنیم. این روند، تمام کاری است که برای محاسبه نرخ بازگشت سرمایه انجام می شود.

اشتباهات اثرگذار در محاسبه ROI

شاید در نگاه اول، استفاده از فرمول ROI و محاسبه نرخ بازگشت سرمایه خیلی سخت نباشد. اما باز هم ممکن است در این مسیر اشتباهاتی رخ دهد. یکی از آن ها، به موقعیت استفاده از فرمول برمی گردد. همانطور که گفته شد، گاهی هدف کمپین چیزهایی غیر از فروش بیشتر است. به عنوان مثال، اگر هدف از اجرای کمپین برندسازی باشد، نتایج مادی آن بلافاصله بعد از کمپین مشخص نمی شود. در واقع محاسبه roi در چنین مواردی پیچیده است. بنابراین برای اندازه گیری نرخ بازگشت سرمایه باید به نوع هدف کمپین هم دقت داشت.

اما نکته بعد، دقیق نبودن اطلاعات مورد استفاده در فرمول ROI است. معمولا تیم های حرفه ای، کمپین خود را با ابزارهای بازاریابی دیجیتال مختلف رصد می کنند و دیتای آن را جمع می کنند تا آنالیز شود. اما دسته ای از اطلاعات، واقعا قابل اندازه گیری نیستند.

مثلا فرض کنید یک کمپین تبلیغات کلیکی اجرا کرده اید. کاربری آن را می بیند، ترغیب می شود و در نهایت، خرید می کند. اطلاعات مربوط به این کاربر، مستقیما در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه وارد می شود. حالا همین کاربر، از تجربه خرید و استفاده خود برای دوستانش می گوید. آن ها هم ترغیب می شوند و خرید می کنند؛ اما بعد از اجرای کمپین یا از راهی غیر از مسیر اصلی که توسط تیم مارکتینگ طراحی شده است.

پس دیتای این مشتریان به طور مستقیم در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه وارد نمی شود. این موضوع و اتفاقات مشابه، باعث شده تا دقت roi به طور کامل قابل اتکا نباشد.

یکی دیگر از اشتباهاتی که در محاسبه نرخ بازگشت رخ می دهد، دقت نداشتن به زمان است. معمولا کارهای مارکتینگی و تبلیغات گوگل که به صورت کمپین اجرا می شوند، زمان محدودی دارند؛ مثلا یک ماه. در این مدت، هزینه های مختلفی انجام می شود و درآمدی به دست می آید.

اما نکته قابل توجه اینجاست؛ درآمدهای ناشی از اجرای این کمپین همچنان ادامه دارد. به طور مثال، ممکن است اجرای یک تبلیغ خاص تعداد مشتریان وفادار یک کسب و کار را از ۱۰ نفر، به ۱۵ نفر برساند. این افراد، احتمالا تا سال ها مشتری این بیزینس خواهند بود. در حالی که نقطه شروع این ماجرا، همین کمپین مورد بحث بوده است. پس یکی دیگر از اشتباهات یا در واقع معایب فرمول ROI، در نظر نگرفتن زمان است.

مزایای نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

امتیاز roi

در کنار همه معایب و کم وکاستی هایی که برای فرمول نرخ بازگشت سرمایه گفتیم، این روش مزیت هایی هم دارد. یکی از مهم ترین آن ها، این است که دیتای کلی، غیردقیق اما بسیار کاربردی در مورد نتایج حاصل از اجرای فعالیت های تبلیغاتی و مارکتینگی ارائه می کند. شاید این اطلاعات آنقدر دقیق نباشد؛ اما به اندازه ای قابل اطمینان است که برای ادامه یا توقف یک حرکت (مثل اجرای کمپین) استفاده شود.

مورد بعد، ساده بودن استفاده از آن است. شاید سخت ترین کار برای استفاده از این فرمول، استخراج داده های مربوط به هزینه ها و درآمدهاست. بقیه موارد به سادگی پیش می رود.

و به عنوان آخرین مورد؛ توضیح نتایج حاصل از این فرمول، بسیار ساده است. شاید سخت ترین بخش کار، تفسیر علامت roi است. گاهی هزینه های یک کمپین یا هر فعالیت دیگری، نسبت به درآمدها جلو می زند. در این صورت، دخل و خرج جور در نمی آید و صورت کسر در فرمول ROI منفی می شود. این یعنی فعالیت شما ضررده بوده و بهتر است در ادامه آن، تجدیدنظر کنید.

سوالات متداول در مورد نرخ بازگشت سرمایه

نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

منظور از آن، میزان سود کسب شده در برابر هزینه های انجام شده است.

فرمول roi چیست؟

برای محاسبه آن، میزان سود حاصل بر کل هزینه های انجام شده تقسیم می شود.

آیا Return on Investment به تنهایی برای سنجش موفقیت فعالیت تبلیغاتی کافی است؟

با توجه به معایبی همچون در نظر نگرفتن زمان و ...، نباید برای سنجش موفقیت تبلیغ صرفا به roi اتکا کرد.

جهت دریافت مشاوره در مورد افزایش نرخ بازگشت سرمایه، این فرم را تکمیل کنید.

و در پایان این که...

شاید تا قبل از این که ابزارهای دیجیتال به حوزه تبلیغات و بازاریابی وارد شوند، نرخ بازگشت سرمایه بیشتر در فعالیت های تجاری مثل سرمایه گذاری دیده و شنیده می شد. اما به کمک ابزارهای جمع آوری و تحلیل داده ها، امکان استفاده از این فرمول در کمپین های تبلیغاتی هم فراهم شده است. در نتیجه، از این روش به عنوان یکی از ملاک های سنجش موفقیت تبلیغات و بازاریابی استفاده می شود.

در این مطلب، سعی کردیم تا به این سوال پاسخ دهیم که ROI چیست و چه کاربردهایی دارد. همچنین فرمول آن را بررسی کردیم و مزیت ها و اشتباهات رایج در استفاده از آن را مرور کردیم. امیدواریم با استفاده از نکات ارائه شده، بتوانید کمپین های موفق تری اجرا کنید. اما اگر در این زمینه به مشاوره بیشتری نیاز دارید، می توانید با تیم ما در تماس باشید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دیگر مقالات