- 98-21-2290-0336+
- info@daartagency.com
- تهران، میرداماد، خیابان آناهیتا شرقی، کوچه سودمند، پلاک 2، واحد 14
تبلیغات سود‌آور است یا زیان‌آور؟ آیا تبلیغات تنها باعث برندسازی کسب‌وکار شما می‌شوند یا سودآوری مالی نیز دارند؟ سودآوری مالی کمپین‌های تبلیغی را می‌شود با تعیین نرخ بازگشت سرمایه (ROI) بدست آورد.
این نرخ به زبانی ساده یعنی نسبت سود به‌دست‌آمده به هزینه پرداختی. شما با بدست‌آوردن این رقم به ارزیابی مالی کمپین تبلیغاتی محصول یا خدمات خود می‌پردازید. شما همچنین با تفسیر درست رقم بدست‌آمده می‌توانید عملکرد تیم بازاریابی کسب‌وکار خود را مورد بررسی قرار دهید.
در حقیقت نرخ بازگشت سرمایه در ذهن بسیاری از کارشناسان فوق‌العاده ارزشمند است. این کارشناسان معتقدند که در تعیین استراتژی‌های بازاریابی، ROI باید به عنوان مهمترین معیار در نظر گرفته شود.
در دنیای به شدت رقابتی عرصه اقتصاد دیجیتال شما هرگز نمی‌توانید تبلیغات را نادیده بگیرید؛ از سوی دیگر، هر هزینه شما باید حساب‌شده باشد. برای اینکه بتوانید تبلیغات خود را پیش ببرید و سرمایه‌گذاری‌های درستی انجام دهید، بایدROI را به درستی تعیین کرده و مهمتر آنکه این رقم را به درستی تفسیر کنید.
همان‌طور که گفتیم نرخ بازگشت سرمایه به معنی میزان سود بدست آمده نسبت به سرمایه اولیه است. فرمول محاسبه آن به‌صورت کلی چنین است:
نرخ بازگشت سرمایه = (کل هزینه-کل درآمد)/کل سرمایه‌گذاری
برای بیان درصد ROI، نتیجه بدست‌آمده در فرمول بالا را باید در ۱۰۰ ضرب کنید.
البته این تنها فرمول بدست‌آوردن (ROI) به صورت کلی است. توجه داشته باشید که این فرمول در دل خود موارد بسیاری دارد که شاید محاسبه آن‌ها به سادگی امکان‌پذیر نباشد.
شخصی به نام رضا را فرض کنید. او متخصص خرید‌و‌فروش سهام کم‌ارزش در بازار بورس است. سال گذشته رضا با خرید ۵۰۰ سهم هریک به مبلغ ۱۰۰۰ تومان در دو بازار فلزات مایع و تجهیزات پزشکی اقدام کرده است. در سال جاری او متوجه می‌شود که ارزش سهام او در فلزات مایع هر یک ۳۵۰۰ تومان و ارزش سهام او در شرکت تجهیزات پزشکی هریک ۱۲۵۰ تومان شده است.
رضا با استفاده از فرمول نرخ بازگشت سرمایه متوجه رشد ۲۵۰ درصدی سهامش در بازار فلزات مایع و رشد ۲۵ درصدی در تجهیزات پزشکی می‌شود. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید سرمایه‌گذاری رضا در بازار فلزات مایع برای او بسیار بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر بوده است.
این مثال به خوبی نشان می‌دهد که این نرخ به چه میزان شما را برای سرمایه‌گذاری‌های آینده راهنمایی می‌کند.
حالا فرض کنید شخصی به نام مجید در شغل ساخت شمع مشغول به کار است. او اخیرا موفق به تولید نوع خاصی از شمع شده که ویژگی جدیدی دارد. (مثلا به هنگام روشن شدن، رایحه خوشایندی را در فضا آکنده می‌کند.) مجید در مرحله نخست ۱۰۰۰ شمع را هر یک به مبلغ ۱۰۰۰۰ تومان راهی بازار می‌کند. اگر هزینه تولید هر شمع برای او ۵۰۰۰ تومان شده باشد و ۷۰۰ شمع از محصول جدید او در بازار به فروش برسد، نرخ بازگشت سرمایه مجید۴۰% خواهد شد که رقم خوبی است.
این نرخ، مجید را برای به تولید انبوه رساندن محصول جدید تحریک می‌کند. آنچه در این مثال مطرح شد، بیانگر کاربرد دیگر ROI برای صاحبان کسب‌وکارهاست.
محصولات جدید همیشه ریسک بالایی را به منظور سرمایه‌گذاری به صاحبان کسب‌وکارها تحمیل می‌کنند. با اقداماتی شبیه مثال بالا و تعیین درست نرخ بازگشت سرمایه می‌توان تصمیمات درستی برای محصولات جدید گرفت.
به غیر از دو کاربرد بالا، تعیین درست نرخ بازگشت سرمایه (ROI) در موارد بسیار دیگری راه‌گشای تصمیم‌گیری‌های شما خواهد بود. حتی در مواقعی که محاسبه ROI در برخی بازارها امکان‌پذیر نباشد، شما با شبیه‌سازی مشتریان هدف خود می‌توانید نرخ بازگشت سرمایه را به صورت تقریبی به دست آورید.
همین مثال‌ها می‌تواند در تبلیغات دیجیتال تکرار شود، به عنوان مثال اگر شما قصد دارید برای یک اپلیکیشن کاربر جدید جذب کنید، و ارزش جذب هر کاربر ۱۰۰۰۰ تومان است، اگر شما ۱۰۰۰.۰۰۰۰ تومان تبلیغات انجام داده باشید و ۱۵۰ کاربر جذب کرده باشید نرخ بازگشت سرمایه شما چیزی حدود ۵۰ درصد است. در واقع باید ببینید که هزینه‌کرد شما با آورده شما چه نسبتی دارد و آیا مناسب است که تبلیغات را به این سبک ادامه دهید یا خیر؟
۱- اولین امتیاز تعیین درست نرخ بازگشت سرمایه، توانایی شما در سنجش دقیق سود بدست‌آمده نسبت به هزینه‌های پرداختی است.
۲- بهترین معیار شما برای ارزیابی عملکرد تیم بازاریابی در بهینه‌سازی هزینه‌های کسب‌وکار شماست.
۳- شما با تعیین نرخ بازگشت سرمایه به بررسی برنامه‌های بازاریابی خود می‌پردازید. این مطلب به این معناست که، برنامه‌های بازاریابی شما تا چه میزان توانایی بازگرداندن سرمایه‌های شما را در بلند‌مدت و کوتاه‌مدت دارا هستند.
۴- ROI می‌گوید که سناریوهای بازاریابی، چه اندازه در تعامل مشتریان کسب‌وکار شما اثرگذار بوده‌اند.
۵- شامل نشانه‌هایی است که با تجزیه‌و‌تحلیل دقیق آن‌ها می‌توانید به ارزش هر مشتری در طولانی‌مدت پی ببرید.
۶- در تولید و توزیع محصولات جدید، باید توجه ویژه‌ای به میزان نرخ بازگشت سرمایه داشته باشید.
• اشتباه محاسباتی درROI که سبب گمراهی مدیران در سرمایه‌گذاری می‌شود.
• اشتباه در محاسبه دقیق سود حاصل از برخی کمپین‌ها و مشتری‌ها
• اشتباه در تعیین میزان اثر‌گذاری برخی از روش‌های تبلیغاتی
• اشتباه در تشخیص منبع تبدیل کاربر به مشتری
شما در بازاریابی دیجیتال باید معیار یا شاخص‌کلیدی‌عملکردی زیادی را مورد ارزیابی قرار دهید تا بتوانید در کنار مولفه‌های دیگری مانند شناسایی اهداف بازاریابی و اطمینان از روش‌های جمع‌آوری اطلاعات، نرخ بازگشت سرمایه را به درستی محاسبه کنید.
یکی از این شاخص‌های کلیدی عملکرد محاسبه نرخ بازگشت هزینه تبلیغات (RDAS9) است.برای محاسبه این شاخص باید نسبت بدست‌آمده درآمد بر کل هزینه تبلیغات را در عدد ۱۰۰ ضرب کنید.
البته این شاخص در کنار دیگر شاخص‌های کلیدی عملکرد باید محاسبه و ارزیابی شوند تا در نهایت تیم بازاریابی بتواند به نرخ بازگشت سرمایه دسترسی پیدا کند.
در دیجیتال مارکتینگ بر خلاف بازاریابی سنتی تمام پارامترهای موثر در بازاریابی به راحتی قابل پیگیری و اندازه‌گیری هستند. البته برخی شاخص‌های کلیدی عملکرد مانند جذب سرنخ‌ها یا دریافت کلیک، ارزش نقدی مشخصی ندارند تا در فرمول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه جای گیرند؛ با این حال این‌گونه پارامترها معیار مهمی برای سنجش موفقیت یک کمپین تبلیغاتی هستند.
در نهایت با تعیین نرخ بازگشت هزینه تبلیغات و سایر شاخص‌های کلیدی عملکرد، فرمول ROI در بازاریابی دیجیتال به صورت زیر تعریف می‌شود:
نرخ بازگشت سرمایه=(سود خالص/هزینه کل)*۱۰۰
باید در نظر داشت که با توجه به این موضوع که بسیاری از معیارهای موثر در بازاریابی در فرمول محاسبه نمی‌شوند، همواره رقم بدست‌آمده را با مقداری ضریب خطا در نظر بگیریم.
روی‌هم‌رفته نرخ بازگشت سرمایه در دیجیتال مارکتینگ و محاسبه و ارزیابی شاخص‌های کلیدی عملکرد باعث درک گسترده شما از موقعیت کسب‌‌وکارتان در عرصه اقتصاد دیجیتال می‌شود.
آنچه در این نوشتار بیان شد، این بود که تبلیغات می‌تواند سودمند باشد اگر، شما بتوانید اهداف بازاریابی خود را پیش از اجرای کمپین-های تبلیغاتی مشخص کنید؛ اطلاعات موجود در کمپین‌ها را به درستی جمع‌آوری کنید؛ شاخص‌های کلیدی عملکرد را بشناسید و مورد ارزیابی دقیق قرار بدهید؛ مهمتر از همه اینکه نرخ بازگشت سرمایه را به درستی محاسبه کنید تا به خوبی نقاط ضعف و نقاط قوت کمپین تبایغاتی اجرا‌شده را بیابید. در چنین شرایطی می‌توانید سودآوری تبلیغات را در دراز مدت ببینید.
در نهایت باید گفت تبلیغات شاید در نگاه اول هزینه باشند ولی اگر به نرخ بازگشت کمی و کیفی هزینه‌های تبلیغاتی دقت کنیم به احتمال زیاد در بسیاری از موارد تبلیغات سرمایه‌گذاری است نه هزینه.
